Thursday, July 29, 2010

postheadericon Awm hranna


Awm Hranna awmzia chu khawvel thil leh nun atanga, a hnen lama awm tura Pathianin a Fapa Lal Isua chhandamna hmanga a ‘kohchhuah’, ‘Awm hran tir’ te nun sawina a ni. Pathian hian khawvel mite leh an thil tih te lak a min awm hran tir hian chhan leh vang a nei thin a, hmanrua pawh a hmang bawk thin a ni.

THUTHLUNGHLUI MITE:
Abrahama kha Pathianin Haran khua atanga a koh chhuah khan ti hian a sawi a, “I khaw lam ata leh i laichinteho zing ata leh i pa in ata chhuak la, ram ka la entir tur che lamah kal rawh” (Genesis 12:1-2). Pathianin a koh chhuah chhan chu ‘ram ka la entir tur che lamah kal rawh’ a tih vang a ni a. Lota leh a chhungte kha Sodom khaw kang tur lak atangin an kutah a chelh a, a hruai chhuak a. (Genesis 19:16)

Israel fate kha Pathianin, “Nangni chauh hi khawvela chhungkua zawng zawnga ka hriat in ni a, (Amosa 3:2) a tih vangin, Josefa leh a chhungte chu Gosen ramah Aigupta mi te nen a in awm pawlh lo turin ram a pe bawk a (Genesis 47:6). Malsawmna an dawn theih nan, “An zing ata lo chhuak ula a hrangin awm rawh u” (IIKorinth 6:17) ti in Jerusalem sualna laka inthiarfihlima, a lawm zawnga nung turin a ko bawk a. Tichuan, Pathianin Israel fate chu ei leh in tur chenin a ti hrang hial a. (Lev. 11:1-47) Thlarau lam nun atan pawh Dan zawm tur a pe a ni (Exodus 20:1-17).
 
THUTHLUNG THAR MITE:

IPetera 2:9-ah chuan ti hian kan hmu a, “nimahsela thim ata chhuaka a eng maktak a lut tura ko tu che u thatna chu in entir theih nan nangni zawng chi thlan, Lal puithiam ho, hnam thianghlim, Pathian mi te ngei in ni si a”. Hei hian thuthlung thar fate chu Pathian ta leh a khua leh tui ni turin fapa Isua Krista hmangin min ko tih kan hmu a ni. “In thi tawh a in nunna chu Pathianah chuan Krista hnenah thuhrukin a awm si a” (Kol. 3:3). Thuthlungthar fate chu, “kros chuan khawvel nen min ti hrang ta”, tiin “Awm hranna” chu a lo thleng ta a ni.

ENGTIA AWM HRAN TUR NGE?

1. Van mi anna nun vangin: “Tin, leia siam mi anna kha kan put angin, vana mi anna chu kan pu bawk dawn a ni (IKor.15:49). Lal Isua chhandamna avang chuan mithianghlim te nen chuan tualkhat leh Pathian chhungte kan ni ta zawk a. (Ephesi 2:19) A nih na diktak chu, ‘he lei ram mi kan ni lo, khualzin kallai mek kan ni’ tih hla ang hi a ni. Chuvangin, Lal Isuan tawngtai dan min zirtir pawhin, “I duhzawng vanah an tih angin lei a min ti rawh se” (Matthaia 6:10) ti tur in awm hranna nun chu a rawn sawi hial a ni. Kan awm dan leh rilru put hmang te chuan van lam thil ngaihtuah i la, ‘I ro awmna apiangah i rilru a awm thin’ tih a ni si a.

Khawvel thil in min chiahpiah thin mah sela, chung lama rilru nghah tlat na nun ‘awm hranna’ avang chuan vana mi anna nun chu vawnhim a tul thin. “Chutichuan Krista hnenah kaihthawhin in awm ve tawh chuan chung lam, Pathian ding lama thu Krista awmnaa thil awmte chu zawng rawh u” (Kolossa 3:1-2).
Van mi anna nun hrang kan neih lai hian thlarau do thintu tisa chaknate chu bansan a lo tul a, chu bansanna nun chu awm hranna nun ze dik tak chu a lo ni. “Duh tak te u, mikhual leh khualzin in nih avangin, thlarau do thintu tisa chaknate bansan turin ka ngen a che u. (IIPetera 2:11)


2. Nun leh thiltih ah: Piangthar mi ze hluia nung reng leh danglamna nei lo chu awm hranna ah a awm lo a ni. “…mihring hlui chu a thiltihte chawpin in hlip tawh a, mihring thar chuan in inthuam tawh si a, chu mihring thar chu hriat famkimna nei turin a siam tharin, a siamtu anpui anga siam thar in a awm mek a ni. (Kolossa 3:9-10) Pathian pawh khawvel mite hnenah a cheng lova, kan danglamna chu a hranga kan hnena a awm thin hi a ni a (Exodus 33:16), chutiang bawk chuan aman min serhhran, awm hrantir tawh avangin kan chetzia, nun leh thiltih pawh a hranga langchhuak tur a lo ni thin (IIKorinth 6:14, Ephesi 2:11).

A tlangpuiin hengte hi tih loh tur a ni:

1. Inngaih leh bawlhhlawh zawng zawng
2. Duhamna pawh lam loh tur
3. Zahmawhte, thu lawi lo sawi te, fiamthu te pawh
4. Ringlo mite nen rual lo taka nghawngkawl bah dun loh tur.


3. Nun Krista: Galatia 3:20-ah chuan, ‘awm hranna’ nun chu ti hian a sawi a. “…nimahsela ka nung a ni; keimah erawh chu ka ni tawh lo; Krista chu keimahah a nung zawk a ni…”. Tunhmaa khawvel tana nung kha ‘Krista tan’ a lo nungin a lo awm hrang ta a. Khawvela a awm lai chuan khawvel atangin khawvel tan a nung a, Krista ah erawh chuan Krista avanga nungin Krista tan a nung a ni. Ringtu tam tak an nunna innghahna khawvel thil la ni tlat te leh an nunna pawh khawvel nen la inkaihhnawih tlat a awm fo thin. Chuvangin, khawvel a tan khenbeh a awm a, amah pawh khawvel tan khenbeha awm Kros nun (Galatia 6:14) nun neih a tul ani. Kan thiltih leh duhzawng chuan khawvel pawhin chutiang ni a min ngaih theih loh tura nun a pawimawh thin.

Khenbeh nun chuan awm hranna min pe a. Kan taksa duhzawng leh thiltih pawh a lo danglam ngei ngei thin. “In taksa pengte pawh fel lohna hraimhrei atan sualna hnenah pe phal hek suh u, amaherawhchu, mitthi zing ata nung leh angin Pathian hnenah inpe ula, in taksa pengte pawh chu felna hriamhrei atan Pathian hnenah pe phal zawk rawh u” (Rom 6:13).

4. Awm hran hlenna: Khawvela kan awm laia khawvel thil, tisa thil laka awmhranna chuan thih hnuah Pathian rorelna hmaah awm hranna ah a hruai dawn a. He khawvel sual leh a thiltihtheihna atanga awm hrang lo tu te chu awm hranna tawng mahse chatuan hremhmuna awm hranna a ni thung dawn a ni. “Khawvel tawp hunah chuan chutiang bawkin a awm ang; Vantirhkohte chu an lo chhuak ang a, mi fel zing ata misual chu an hlir ang a” (Matthaia 13:49). Beram leh kel angin a thliar hrang bawk ang (Matthaia 25:32-33). Hemi hunah hian ringtu Pathianin a kohchhuah, “An zing ata lo chhuak ula, a hrangin awm rawh u”, a tih zawm tu te chu Pathian hnenah an awm hrang hlen tawh dawn a ni.

Sawiho tur:
1. Khawvel nen kan inchiahpiah hle a, kan nun leh thiltih hi a hrang em?
2. Fiamthu thianghlim a awm em? Sual te leh sual lian a awm em?
3. Khenbeh nun (kros thu) hi mahni nun theuh ah a takin lanchhuahtir in kan inhria em?
Share
Chhiarzawm rawh

postheadericon Natna hi sual a ni em?


Johana 5:14…”Ngai rawh, i dam tak hi, thil tisual leh tawh suh, chutilochuan thil tha lo lehzual i chungah a lo awm dah ang e,” a ti a.

Natna mihringa lo thleng thin/awm thin hi a chhan kawng thumin hetiang hian han then ta ila:
1. Insum loh, fimkhur loh, tlang hri leng, accident, etc.
2. Pathianin mi a thunun nan emaw fiah nan emaw vanga natna a pek (Israel fate).
3. Setana atanga chhuak natna. (Joba nun)

A chungah kan tarlan tak ang khian natna mihringa alo thlen dan chu kan hre fiah thei awm e. Mi thenkhatin natna alo thlen hian setana tih nat ah ngai in tawngtainaah te setana an hau chiam thin a, a ti na tu setana kha hau la damna puang rawh te an ti fo thin. Suahsualna avanga na nge setana tih nat nge an nih Pathian thununna an chungah alo thleng nge, anih loh leh tlang hri leng leh thil dang dang vang tih te hriatsak phawt a tha awm e.

Lal Isua khawvela alo kal lai khan natna chi hrang hranga na te a tidam thin a, ‘tisual leh tawh suh’ te a ti fo thin tih kan hmu a. He, Johana 5:14-a kan hmuh Bethesda dila damlo a tihdam pawh hi thil tha lo lehzual a chungah a lo thlen loh nan tisual leh tawh lo turin a fuih a ni. Bible hrilhfiahna tamtakah he damlo hian thil a tihsual avanga kum 38 ngawt a damloh phah na chhan sawi na a awm hran lo va. Nimahsela, tupawh mai hi Pathian mithmuh leh hriatah chuan misual kan nih zawk avangin he pa pawh hi tisual leh tawh lo turin a hrilh mai anih a rinawm.

Kawng lehlamah chuan, kristian ni mah ila Pathianah nun nghet tak neih loh chuan inkhawm, bible chhiar leh tawngtai te hi ti ve thin bawk mah ila, sual tih na remchang kan hmuh chuan kan ti hreh lo fo thin. Ruihtheih thil te leh sual chi hrang hrang te ti reng chungin pawnlang nun erawh kohhran mi tak, Pathian ngaihsak tak anga lan kan tum fo thin. Hetianga chawhpawlh taka kan nun thin na hian kan sim chuan si loh chuan kan ruihtheih leh sual chi hrang hrang chin thin te chuan min vaw let a, natna khirhkhan tak tak te kan tuar ve fo bawk thin. Natna chi hrang hrang kan chungah alo thlen hian thenkhat te chu Pathianah an inhmuhchhuah phah a, an sualte an sim a, an awmdan tha lo te an bansana, Pathian an hnaih phah thin. Thenkhat ve thung erawh chu Doctor-te leh Pathianah beiseina sang tak neiin an dam ngei an ringa nimahsela, an dam chuan si loh hian beidawnna sualah te an tlu lut fo thin bawk.

Pathian mihriat emaw Pathian mi hman emaw rawngbawltu emaw nih tawh phei chuan A tihdamna chan tawh hnua tluksan leh chu kan Bible chang innghahna a mi ang hian a aia thalo lehzual hi a thleng duh khawp in a rinawm a ni. Keipawh Pathian hminga ka sima, ngaihdam ka dil hnu ah Pathian tihdamna ka changa mahse khua a lo rei a, kalo bawhchhiat leh avangin a aia nasa lehzualin tun thleng hian kala na ni in ka hre fo thin.
Natna hrim hrim hi sual a ni lo va nimahsela, kan natna chhan zawka kha sualna avang te, setana natna min pek te emaw Pathianin min thunun nana min tih nat te emaw thildang dang vangte a ni fo zawk a ni.

Engpawhnise, ringtu kan nih avangin kan na thei lo tih na a ni lo va, manganthlak tak leh tih ngaihna awmlo khawpa kan lo na anih pawhin Lalpa chu kan hnenah a awm renga, a hnai reng a ni tih hi kan hriat fo a tha a, Lalpaah dam nun neih zir a tul fo thin. Hosea 6:1-ah chuan, “Hawh u, LALPA hnênah i kîr ang u: Min lo pawt sawm tawh na a, min tidam leh dâwn si a, Min lo vaw tawh na a, min tuam leh dâwn si a”, a lo ti hial ani.
 
Sawiho tur:
1. Natna hi sual a ni em? Nge sual vangin kan na zawk?
2. Natna lo thlen dan ni a kan hriat te sawi ni se.
3. Natna/tuarna hian Pathian min hnaih tir em? Kan dam chuan si loh hian Pathian min hlat tir tu, min ti beidawng zual mai mai tu a ni zawk em?
4. Natna hi engtia tuar/hmachhawn tur nge?
Share
Chhiarzawm rawh

postheadericon Hinduism in Mizoram (Contribution of articles)


HINDU MOVEMENT LO THAN CHHOH DAN
Kum za emaw vel kal ta atang khan Hindu ho an harh thar a, Hindu nihna lamah an chiang thar nasa hle. Tunhma lam chuan Hinduism hi sakhaw zaidam leh dawhthei tak, sakhaw dang zuitute chungah pawh zahngai thei tak nia kan hriat thin a ni. India ram pumpui hi Hindu ram, Hindu-‘Rastra‘-a siam tumna a lian hle. India ram hi hnam khat, chi khat, tawng khat leh sakhaw pakhat nei ram kan ni tur a ni, an ti ta deuh ngut mai ! Heting rilru puthmang leh hmalakna hi ” Hindutva” kan tih chu a ni .

Engvang nge ni ang le ? Hindu-ho rilruah raam neitu nia inngaihna lian tak a awm a. India ram history an han thlir a, ram neitu ni si a ram pawnlam atanga lolet te beihna an tawng fo chu tha an ti lo a. Kum zabi 9-na(AD) atang pawh khan Muslim-hovin an rawn run a,an pathian biakna hmunte an tih chhiat sak a, an awpbet bawk a an hausakna te an laksak thin a. Kum zabi 19 – naah British ho thuhnuaiah an han tlulut ve leh ta a. Ramdangmi leh sakhaw dang betuten an hnawt chep nia inhriatna leh him lo hle nia inhriatna neiin an lo harh chhuak ta a ni ber.

Kristiante leh Muslim anga inzawmna fel tak neih ve a, inpumkhatna tha zawk nei tura tan la turin an lo tho chhuak ta a ni. Chu rilru chuan “Hindu-na” chawk thovin ram hmangaihna thinlung thar a pe a, Hindu Rastra din ngei tumna a lo chak chho ta tial tial a ni. Kum zabi 20- na atang phei kha chuan an thawm a na tan hle ; amaherawhchu harsatna tam tak an tawk a, chuti chungin an kal chho zel a, kum 1980 hnu lamah phei chuan politics lamah dinhmun tha an chang a, an thawm a na ta hle a ni. Hetianga an lo than chhoh zel dan hi ‘Independent hma’ tih leh‘independent hnu‘ tiin a thliar hran theih a ni.

INDEPENDENT HMA LAM :
Kum zabi 19-na laihawl vel, British hovin an awp lai pawh khan Kristiante hmalakna ep let ni chung si, Hindu teh ngun si lo, inhawng tak chung si a hmalakna hmuh tur a awm tawh a. Chung zing a langsar zual deuhte chu Arya Samaj te, Brahmo Samaj te, Rama Krishna Mission te hi ann ni. Kum 1882 vel khan Bankim Chandra Chatterjee-an Hindu Nationalism thawng tho zawngin boruak a nei a.Tun anga sakhaw dang biate ngaimawh deuh rana hmalak bul in tanna hi kum 1906 Vinayak Damodar Savarkar-a (1883-1966) hova hmalakna kha ani. Ani hi ‘Hindutva’ tih tawngkam chhertu pawh a ni nghe nghe.

Kum 1922-ah Hindu Mahasabha a lo piang a. Keshav Baliram Hedgewar (1889-1940) chuan Hindutva chu rawn chhawm nung leh in kum 1925 khan pawl pakhat, Rastriya Swayam Sevak(RSS) an tih hi a rawn din ta a ni. A din chhan ber chu sakhaw zalenna (secularism) awn tur zawnga thlemna lo kal lo do let tura thalaite buatsaih a, pi leh pute chena an lo vawn tawh Hindu sakhua leh zirtirna vawn nun ani. Kum engemawti chhung chu RSS te hi kar tin an inhmu khawm ziah a, nipuiah camp an nei thin. Chung hunah chuan hnam thil te, sakhaw thil a rilru puthmang tur te an in zirtir uluk hle thin a, hmelma laka inven dan tur chenin an infah uluk hle awm e.

INDEPENDENT HNU LAM:
Kum 1947-ah India ram chuan British awpna lak ata zalenna a lo nei ta a. Hetia mahnia ro inrel ram a nih takah hian sakhaw tin zalenna ram nih leh nih lovah duh dan a kai rual lo hle a. Indian National Congress chhungkua ah pawh ‘Hindu traditionalist’ leh ‘liberal secularist’ tiin lian takin a khi phuk a ni.RSS ho an kal vung tial tial a, kum 1948 khan Mahatma Gandhi thah a ni a. Sawrkar lamin a thattu kha RSS nen a inzawmna neia an hriat avangin RSS pawh an duh duh a chet an phalsak ta lova; mahse 1949 atang erawh chuan ‘cultur thil’ chauh va hma la tawh turin tihzalen an ni leh ta a ni.Tichuan politics lama a inhnamhnawih theih tak lovah chuan RSS bul tum in kum 1951 khan political party pakhat, Jan Sangh a lo piang ta a. Kum 1980 khan Bharatiya Janata Party (BJP) tia thlak a lo ni leh ta a. 1989 hnu lamah phei chuan BJP hi a lar ta hle a ni.BJP lo lar chak chhoh chhan hi Hindu te harh tharna rah chhuah a ni a, Hindu activist ten Hindu sakhua leh politic an suihzawm vang a ni thei ang. Hetiang boruak karah hian Hindutva movement chu a rawn sosang hle a. Mi chi hrang hrang lehkhathiam rual te, thu thar lakhawmtute, dan hre mite, scientists, professors, sumdawng leh sawrkar pisa-a hna hnuaihnung ber thawk thlengin Hindutva hian mi thlawp a hlawh hle ani.

HINDUTVA TUIPUITE INTHLUNKHAWM DAN:
Hindutva chu kan hriat angin ideology emaw, movement emaw a ni a, tuipuitu pawl hrang hrang sawmli chuang an awm a; chungho chu Sangh Parivar ( Family of the Order) tih an ni a. Heng pawl hrang hrangte hi fel takin an inthlung khawm a ni.RSS hian pa chan changin Hindutva tuipuite thlung khawmtu ber ani. Vishwa Hindu Parishad(VHP) hi hmun hrang hranga Hindu te inzawm khawmna a ni a; Bajrang Dal hi a tul apiang thawktu, kutke ber a ni.Zirlaiho zingah pawh pawl lar tak pakhat Akhil Bhartya Vidyarthi Parishad (ABVP) an tih pawh an awm bawk a; chutiang zelin Trade Union leh pawl hrang hrnagah pawh Hindutva hian thuk takin kua a hreuh a ni.

Hindu sakhaw sawi ropuina leh sawi vulna a nasa chho zel a. India ram pawh a ropui thei ang ber a sawi a ni. Isua Krista ngei pawh Himalaya tlang pangah ni tam tak rawn khawsa ve in, Hindu puithiam Sadhu te leh Sanyasi-te hnen atanga finna zirchhuak anga sawi te pawh a ni tan mek a. Lehkhabu pakhat ‘Krishna leh Krista khaikhinna’ chu Aizawl veng pakhatah hmuh a ni nghe nghe in literature lamah pawh kan ram (Mizoram) an rawn thleng a ni.

(MIZORAM CHHUNGAH ENGTIN NGE HMA AN LAK ? by: Mafaka).
Hindu ho hian Mizoram pawn lam atangin Kristiante hi min bei nasa em em a.Kum 1997 vela Bru leh Mizo inkar a buaina awm pawh kha Hindu pawl thenkhat sulhnu niin a lang nghe nghe a ni. Mizorama a Kristiante hi Bru te tana hmelma anga tar langin Hindu chu anmahni hmangaihtu leh duhsaktu, sakhaw thilah pawh an bulpui zawk anga an lantir tlat avangin Bru te pawhin Hindu sakhua bia angah an lo inngai ta hial a ni.Mizorama Kristiante chu anmahni (Bru) chawk buaitu ang ah min ngai ta hial a nih chu.

Bru National Union hminga Prime Minister hena April 29,1998-a Memorandum an thehluh ah phei chuan Mizorama Kristianten an temple te tihchhiatsak a, an hmeichhiate khawih chhia a, anmahni te pawh that ang hialin min sawi a ni.Hetiang buaina kan ram (Mizoram) chhung a a lo thlenna hi Hindu pawl thenkhat hmalakna vang a ni tih hi a chiang hle a ni.

Mizorama Kristianten hnamdang zinga rawng kan bawl hian ‘Indirect Evangelism’ hmangin rawng kan bawl ang hian Hindu pawhin Mizoramah hian ‘Indirect Evangelism’ kal hmang ang tho in an sakhua chu an rawn thehdarh mek a. 750 A.D atang khan South India lamah chuan an puithiam Sankarya Chaya chuan hma a ala nasa em em a. Tun hma lam a Buddhist hmun ni thin Assam te chu Hindu lalna ramah an rawn let ta a, Nepa ram Buddist hmunpuite pawh chu Hindu lalna ramah an rawn hneh ta zel a. Hun a lo kal zel a, kan Missionary te rawngbawlna hmun ‘Barak Area’ te pawh Ram Krishna Mission hmangin Hindu hmunah an siam ta zel a ni. Ka thianpa in Serampur-a B.D a zir lai a thil thleng ti hian min hrilh a,”Calcutta ah Ram Krishna Museum kan tlawh a, chuta duty pakhat chuan Mizoram a cheng kan ni tih a hriat hnu chuan Ram Krishna Mission hnuaiah Mizo zirlai engemaw zat an neih thu min hrilh a, mak ka ti khawp mai,” tiin.

Kum 2004 khan Bawngvah khua-a Presbyterian Pastor pakhat chuan, Assam Rifle ho in mizo thlai 20 rual chu lehkha ziritr turin Ram Krishna Mission hnuaiah an la niin a sawi a. Chung thalai te chuan an nu leh pa an kalsan a. An awmna hmunah chuan tawngtai, inkhawm,Bible chhiar a theih lohva, Hinduism hlir an zir niin an sawi a. Chutiang chu a nih avangin an zinga tlangval pakhat chu a rawn haw leh a ni awm e.
Mizoramah hian a rukin hma an la mek zel a. Tunah hian Mandir pawh 30 chuang an nei tawh niin an sawi a, Temple erawh chu an la nei lo a ni awm e. 2005 December khan Vanapa Hall-ah Yoga chungchang sawihona ‘ Meditation Workshop’ neih tujmin hma an la a,rokhawlhna avangin an thulh leh a, March 2006 khan he worshop hi an nei ta chauh a ni. He workshop huaihawttu te hi Brahma Kumaris, tuna Tuikhuahtlang a inbun mekte khi an ni.

Hman deuh khan ka thianpa in, “Hindu Sam bu ‘ Bhagavad Gita( Song of God) pawh tuten emaw an letling mek a nia aw ” tiin min hrilh a. Chumi hnu reilote ah an lehlin thu chanchinbu ah kan hmu ta mai reng a( Evening Post. dt-?). Heti hian a inziak a:-

Hindu Pathian hla Mizo tawngin.
( Song of God, Bhagavad Gita -ah hian hla 700 vel a awm. The Gita tia koh Hindu lehkhabu hi Hindu thuziak zinga hlu ber pawl niin khawvelin classical philosophical lehkhabu a neih hlut ber zingah a tel nghe nghe, he hla dahkhawmna bu hi kum 5-2 BC vel a phuahkhawm a ni)

Aizawl :”Hindu sakhaw thuziak zinga a pawimawh ber tia an sawi ngam hial Bhagavad Gita ( Song of God) lehkhabu chu Mizo tawnga lehlin a ni a, he lehkhabu lehlin hi Mizote zingah nei an awm nual niin Zozam weekly chanchinbu chuan a ziak.Gita Mizo tawng hi phek 209-a chhah a ni a, a kawm khawng niin copy 1000 chhuta ni. A kawm khawng phek 209-a chhah chu Rs 20 man lek a ni thung. tiin kartin chanchinbu chuan a ziak.Hindu Pathian biakna lehkhabu pawimawh leh khawvela alehkhabu pawimawh ber pawl tia sawi thin Gita lettu hi Ramthanga Khawlhring a ni a. Heritage Foundation ( Guwahati) chhuah niin kum 2007-a chhuah niin a bu- ah hian a inziak.

He Hindu rinna lehkhabu pawimawh Mizo tawnga lehlin thuhmahruaiah hian a letlingtu chuan ” He lehkhabu-a thute hi lei leh van innghahna, chatuan minung thuchhuakte an nih avangin, a neitu chatuan minung hnenah lawm takin ka hlan e,” tiin a ziak nghe nghe.

Nunna Lalhnam mi leh sa ten he lehkhabuah hian thuhma an ziak nual a, thuhma ziak zawng zawngte hi Nunna Lalhnam mi leh sate vek an nih thu kartin chanchinbu chuan a tarlang bawk. ” Lalpa (Khuavang) chu Lal a nih anga a inpuannate chunga a ropuina chu lang zel se. Hnam tinte a siam anga mahni nih dan theuhva a kohna hretute malsawmin awm rawh se…” tiin B.Lalthlengliana Vice Chairman, Nunna Lal hnam ( Saron Veng) chuan thuhma-ah hian a ziak.

” Gita bu hi uluk takin ka chhiar a, hnam damna tling thu hluin a khat ni berin a lang,” tiin H.Chawngpianga, Lalpuithiam, Nunna Lal Hnam pawhin malsawmna a ziak nghe nghe.Hindu pawl hrang hrangtew hian India hmarchhak State tinah hian thawhpui (pawl/kohhran) 34 an nei tling niin Zozam weekly chuan a ziak a. Chung an thawhpuite chu – Nunna Lal Hnam ( Mizo hnam sakhua- Nunna Lalchhungkua) Shavei srael; Mizo kohhran, Bnei Israel leh Lal chhungkua unity ten an nih thu thudawnna hian a tarlang bawk.

“Heng Mizo rama an thawpuite thu ken ber hi a chunga kan sawi tak ang hiaan hmanlai kan pi pute sakhua leh pathian ( khuanu, Pu Vana etc) biak leh hi a ni.Langsar takin Isua Krista leh Bible an sawichhe bawrh bawrh fo a, an thuziakah pawh Kristian sakhua an bei viau a ni” tiin thudawnna hian a tarlang.

MIZO RAMAH HINDUISM A HLAUAWM EM ?

Mizoram hi tunhma ang em chuan hnufual tawh lo mahila, a rama cheng, a bik takin Aizawl veng kilkhawr deuh leh thingtlang hmun thenkhat a mite chu ei leh bar zawnna kawngah pawh harsa tak tak kan la ni mek a. Heng harsatna hian Hindu a inleh duhna khawp a hring theiin a lang. Kum 2003 khan ‘ Chhanchhuahna khawpui’ ah rawngbawlin ka kal tawh a. Chutah chuan an khaw zatve vel mihring chu Presbyterian Kohhranah an awm tawh a, a zatve dang chu ‘ Nunna Lalchhungkua’ an la ni. An zingah Pathian thu ka sawi a, kar khat lai kan cham nghe nghe. Isua, Bible, Tawngtaite an tih duh tawh loh avangin an ngaihtuahawm hle a. An retheihna chhuanlama hmangin Mizorama Political party thenkhat pawh an dawr nasa hle. Retheihna khura an tluk luh avang leh Isua pawh an duh tawh loh avangin hetianga Hindu-a an inpe pawh hi an tan chuan thil tihawm tak a ni mai thei.

Hindu pa pasal a nei Mizo hmeichhia harsatna tawk pawh kan kawm fo ta mai. a tam zawk hi chu’ retheih peihloh vang’ an ni fur . India Policy pawimawh tak ‘Look East Policy’ implement a nih hunah hnamdang lo lut ta ruih ruih se, nupui pasal atan Hindu tlangval nei duh Mizo zingah an tam ang em?, tunah pawh kohhran leh pawl ang pawh a Hindu a inlet, sum leh pai leh ther hlo duh vang an awm mek a ni si a. Hindu pawl hrang thenkhat Arya Samaj te, Brahmo Samaj te leh Ram Krisahna Mission te hian zirna, medical leh sawrkar chakna an hmang thiam si a, Mizoram hi engtin nge an rawh beih dawn chhut a tul khawp mai.AYUSH te pawh Mizoramah Sawrkar Department pakhat hnuaiah a lo awm ta a. Kan tunhnu zel atan, Kristian zirtirna daltu a ni thei ang em le?. AYUSH chanchin chiang zawkin kan la rawn tarlang leh ang.

A tawp ber ah chuan , ” Kan Ram ( Mizoram) Krista kan pe, Kan rilru pawh kan hlan;inthurualin” ti ila. Mitin in SAVE MIZORAM FOR CHRIST i ti ang u.
(Source: India hmarchhak rama sakhaw dangte sulhnu by: Rev.L.H.Rawsea )
http://thehealingtministry.blogspot.com/2009/11/hinduism-in-mizoram-contribution-of_12.html
Share
Chhiarzawm rawh

postheadericon Piantharna


Johana 3:7 “I pian thar tur ka tih che hi mak ti suh.”

Piantharna chu enge?
‘Piantharna’ tih awmzia chu Lal Isua Lal leh chhandamtu ah pawma, tuiah leh thlarauva pian thar tih na a ni (Johana 3:5). Tui hian silfaina a entir a. Tin, thlarau hian thiltihtheihna a entir a ni. Chutichuan tui leh thlarau chuan Lal Isua zarah kan suahsualna te chu min tlen fai sak a, hnehna min chan tir thin a ni.

Piantharna chuan he khawvel dan leh sualnate lak ata min then hranga, Pathian duhzawng leh lawmtlak ni turin Krista zarah min siamthar a ni (Rom 12:2). Chuvangin piantharna chuan mi tupawh a ngaihtuahna ah te, a thusawiah te, a thiltih ah te leh a nun ah te Pathian hre rengin, Pathian ropui nan a ti thin a ni.

Pianthar a tulna:

Rom 5:12-ah chuan, “Chutichuan mi pakhat avangin sual khawvelah a lut a, sual avangin thihna a lut bawk a, chutiang bawkin mi zawng zawngin thil an lo tihsual avangin thihnain mi zawng zawng a fan chhuak ta a”, a lo ti a. Eden bawhchhiatna avanga misual kan lo nih tawh avang leh Sam ziaktu pawhin a sawi angin khawlohnaa din kan lo nih avangin piantharna chu kan chan a lo tul ta a. Johana 3:1-7 ah khan Lal Isuan pharisaite zinga mi Juda hotu pakhat Nikodema hnenah, “I piangthar tur a ni", tiin a hrilh a, a chhan chu chhandama kan awm theih nan leh Pathian rama kan luh theih nan a ni. Isaia 53:6-ah chuan, “kan za hian berâm angin kan vâk bo va; mahni kawng kawngah kan peng theuh va…a ti a, hetiang anga boralna kawng zawh mek kan nih avang hian kan pianthar a lo tul ta a ni.

Piantharna dik leh diklo:
Mi in piangthar a nih a in hriat loh emaw chhandam anih a inhriatloh na chhan chu a duh loh vang emaw, Pathian thu a hriat loh vang emaw, Lal Isua lal leh chhandamtuah ala pawm loh vang emaw a sualte ala sim loh vang emaw te a ni thei. “Thil ka tisual lo, kan tih chuan amah chu dawtheiah kan siam a, a thu pawh keimahniah a awm lo a ni” (IJohana 1:10).

 

Piantharna hi Baptisma chan emaw, kohhran leh thalai pawla inhman emaw, nun siamthatna emaw, thil tha tih tam emaw, kan thil thalo tih thin te sim emaw, tanpui ngaite tanpui emaw mai a ni lova, kan nun hlui leh suahsualna zawng zawngte bansana, sima Pathian hnena kir a, tuiah leh thlarauvah kan pian thar hi a ni zawk a ni (Johana 3:5).

Lal Isua tel lovin a pianthar theih em?
In ti piangthar tha tak, in ti Pathian thu awih tak, thlarau mi ni awm tak anga lang, nun ah ei tur awm si lo, rah chhuak nun nei si lo tamtak sawi tur an awm awm e. Johana 14:6-ah chuan “Keimah hi kawng leh thutak leh nunna ka ni; keimaha kal lo chu tumah Pa hnenah an thleng ngai lo…” a ti a. Chuvangin mi in a awm dan te bansana, sim a Lal Isua hnenah a hawikir loh chuan a nun ah Lal Isua a lal loh avang leh nun Krista a neih loh avangin a piangthar lo a ni. Tirhkohte 4:12-ah chuan, “Mi dang tuma hnenah chhandamna a awm lo; van hnuaia mihring sak zingah, min chhandam tur hming dang reng a awm lo,” a ti nghe nghe a ni. Chuvangin Lal Isua atang chauh lo chuan piantharna dik a awm ngai lo.

Piantharna chu tu tan nge?
Piantharna chu mi tin tan a ni a. Tupawh amah ring apiang an boral loh va chatuana nunna an neih zawk nan leh tuihal apiang tan piantharna chu a chan theih a ni (Johana 3:16 / Johana 4:10).
 
Engtinnge kan pianthar ang?

Lal Isua zarah he khawvelah hian kan lo piang chhuak ngei a nimahsela chu piantharna chang tur erawh chuan kan duhthlannaah a dah tlat a ni. Lal Isua’n tumah piangthar turin min nawr lui lo va, a duh apiang te erawh an sual te a ngaihdam sak in a siamthara, a fa ni turin a dinthara, a chhandam thin a ni. Chu chhandamna chu Pathian thilthlawnpek ropui tak a ni a (Rom 5:15), a thisen hlutak chuan min tlan a ni (IPetera 1:18-19).

Mi thenkhat te erawh chu an sual em avangin an inchhir chang pawhin Pathianin a ngaidam duh tawh dawn lo ni ten an inhre fo thin a. Chutiang zirtirna diklo tak tak pawh a awm fo thin. Nimahsela, Pathianin sual ngaihdam duh loh a nei lova, setana bia a inthawi thin te thlengin ani chuan a ngaidam thin a ni. Sam ziaktu chuan, “LALPA chuan thinlung lungchhiate chu a hnaih thin a, Rilrua inchhir apiangte chu a chhandam thin” (Sam 34:18) a ti a ni.

Lal Isuan kan sualte avanga ngaihdamna kan chan theih nan leh chhandama kan awma a thlarau thianghlim kan chan theih nan kan tuar ai tuarin a thi a. Chuvangin, nunna kan neih theih nan a nun min petu Lal Isua Krista chu sual kawng leh setana duhzawng te aiin kan thlan a lo tul ta a. (Johana 1:12) “Nimahsela amah lawm apiang chu, an hnenah Pathian fate nih theihna tur a pe, a hming ringtute chu;” tih thu kan hmuh ang hian inchhira kan sual te kan sima, Pathian kan rina, kan awmdan thalo zawng zawngte kan bansana, Lal Isua Lal leh chhandamtuah kan pawm alo ngai ta a, chutah chuan piantharna chu Krista zarah kan lo chang dawn a ni.

Tlangkawmna:
Mi kan lo pianthar hian thlarau thianghlimin min khawih a, a awmpuina leh chenchilhna te kan dawng thin a, min tanpui thin a, a thu chhiar leh zir kawngah te, tawngtai kawngah te, rawngbawlna kawngah te nasa lehzualin min ti chak fo thin. Hei hian Pathian hriatchian lehzualna kawngah te min hruai a, kan thlarau nun te leh rinna kawngah te min ti chak a, kan nun min ti nghet a, sual thlemna eng ang pawh tawk thin mah ila Lalpa hming avangin hnehna kan chang thei fo thin. Tin, midang, rinna kawnga chau tak te leh sual kawng zawh mekte pawh piantharna kawng leh nun nghet, nun tak, nun Krista nei thei turin kan lo kaihruai thei fo thin a ni. A tawp berah chuan, vanram min thlentu, chatuana nunna kan neih theih na tur anih avangin kan pianthar a ngai a ni.

Sawiho tur:
1. Tuiah leh thlarauvah tih hi sawiho ni se.
2. Engtin nge tuiah leh thlarauvah kan pianthar ang?
3. Vawi khat aia tam a pianthar nawn theih em?
4. Piang thar teh na tha ber enge ni?
Share
Chhiarzawm rawh
Wednesday, July 28, 2010

postheadericon Urticaria chungchang leh a enkawl dan


Urticaria hi allergy chi khat vanga mihring taksa- a bik takin vun ah vual/bawl lo awm thin hi a ni a. A chhan dik tak chiah hi hriat ni lo mahse naupang atanga puitling thleng pawhin he natna hi a kai theih a ni. He vual/bawl hi a tlangpuiin a sen rawng a ni a. Tereuhte atanga lian tak tak, bial deuh kur te pawhin taksa peng tinah a awm thliah thliah thei bawk a ni. Mi thenkhat chuan thak an ti em em a, thenkhat erawh chuan thak an hre vak lo bawk. Nettle rash emaw hives emaw pawh a hming dang sawi nan hian hman a ni bawk.

Hetianga taksa pumpui deuh thaw mai vual/bawl in a tuam chhuah chuan taksa peng thenkhat – mit (eye), kut, ke, hmai, beng leh a dang dang pawh a rawn vung chhuak thin a. Hei hi a medical term chuan Angioedema an ti a ni. Darkar sawmpahnih atanga darker 24 chhung te he taksa vual nasa tak mai hian mi a awmchilh thei a. Engemaw chang chuan amahin a reh ve leh mai bawka. A hnu lawk ah te amahin a rawn chhuak leh mai thin bawk a ni.

Urticaria hrang hrang te han sawi ila:
1. Acute Urticaria: Hetah hi chuan vual/bawl te hi kar ruk (6 weeks) chhungin a reh ve leh mai thin. Ei leh in huat vang te emaw, thil rim huat vang te emaw, kan huat zawng tak engemaw khawih palh vang te emaw in a rawn awm thei a. Tin, damdawi ngeih loh vang te pawhin a awm thei bawk, a bik takin antibiotic kan tih ho ngeih loh hian a awm thei.
2. Dermographism: Vual lianpui pui vunah a rawn awm a, a thak em em bawka mahse, minute 30 atanga darkar hnih/khat velah te a reh ve leh mai thin.
3. Chronic Urticaria: Hei hi chu kar ruk (6 weeks) aia rei vual/bawl leh thak te dam mai lo va a awm reng chuan a benvawn tawh tih na a ni a. Mi thenkhatah chuan thla engemaw zat te an natpui a, a kum tela na te pawh an awm bawk a ni. Englai pawhin a awm reng lem lo va, a dam ve mai thin a mahse, a rawn awm leh thin a ni.
4. Angioedema: Hei erawh hi chu a hlauhawm a. Mi, hetianga an awm chuan damdawiin pan pui vat a tha a ni. A chhan chu, kha an vun vual/bawl mai bakah khan an taksa peng hrang hrang te a rawn vung thin a. Thawkna dawt te pawh a vung tel thin a. Chumi avang chuan thawk te harsa an lo ti a, nunnan a hlauhthawnawm avangin medical treatment lak vat a pawimawh hle a ni.

Urticaria chu engtia lo awm nge?
Mithiamte sawi dan chuan lei leh van inkara thil awm zawng zawng te hian Urticaria natna hi mihringah a thlen thei vek a. Chutih rual chuan a langsar zual te chu kan ei leh in ah te, damdawi huat te, rannungin min sehna atang te, hnim hnah tur nei chi atang te, chemicals chi hrang hrang atang te, tui atang te leh thlan ngah/thlan in min chiah rei lutuk avang te, vawt tih lutuk avang te emaw lum tih lutuk avang te, thyroid lam fel loh avang te leh nantna dang- leukemia, lymphomas, ril cancer avangte pawhin a kai theih a. Tin, vaivut khu lutuk atang te pawhin a kai theih a, stress nasa lutuk vang te pawhin a kai theih a, thinchhe deuh/thinrim reng mai te, depression nei te avang pawhin a kai theih bawk a ni.

Heng kan sawi ho bakah hian pumpui chaklo/thalo vang te pawhin a kai theih a. Tin, strawberries te, tomato te, fanghma te, pa te, oatmeal te, wheat te, nuts te, sangha te, artui te, chocolate te, cheese, butter leh sausage eisual avang te pawhin a kai theih a ni. Thenkhatah erawh thil rim na lampang chi – perfume, deodorant, talcum powder, cosmetic powder, etc. ngeih loh avang te pawhin an kai thei bawk.

Urticaria natna lo lanchhuah dan:
Kan sawi tawh ang khan Urticaria lo lan chhuah dan chu kan taksa peng hrang hrangah, a bik takin vun ah vual lian tak tak kual ruih mai sen deuh tuk hian a rawn awm thin a, a thak em em mai bawk a ni. Phurthak nen chuan a inang lo. Chu vual nasa lutuk chuan lei te, hmui te, biang te, beng te a ti vung thei a, a hrehawm em em mai a ni. Chu mai bakah thawk zawnga ri deuh hruk hruk te, awm (chest) na te, lungphu phu rang te(heart palpitation), thawk harsa/thawhah te a siam thei bawk ani.

Eng test te nge kan tih tur ni ta ang?
Acute Urticaria-ah hi chuan test hranpa lak vak a ngai lem lo va. Kan huat zawng hriatchian kha a tha ber chu a ni mai . Chronic Urticaria-ah erawh chuan thisen test chi hrang hrang neih a ngai a. Blood count te, zun leh ek test te, liver (thin) function test [LFT] neih te, kidney (kal) function test [RFT] neih te a pawimawh hle a ni. Allergy test neih pawh a tha hle. (Aizawlah hian allergy test-na hi a la awm lo a ni awm e!)
 
Inven dan:
I thil ei leh in emaw, i thil khawih emaw, thil rim i hriat emaw i huat ni a i hriat kha i tih loh a ngai a. Urticaria-ah hian tuilum/thil sa lampang haw chi leh thui vawt/thil vawt lampang haw chi te an awm ve leh a, fimkhur a ngai hle a ni. Ruah do te, vawksa leh bawngsa ei te, thingpui, coffee, bawnghnute in te pawh hi mithiamte chuan a huat te zingah a tel niin an ngai bawk. Chuvangin i huat ni a i inhriatna ang chi reng reng kha chu tih lo mai kha invenna tha ber a ni.

Inenkawl dan:
Urticaria vanga i taksa/vun thak lutuk tih reh/tihziaawm nan chuan Calamine/Lacto-Calamine Lotion inhnawih te pawh a tha a. Tin, antihistamine lampang damdawi ei vat te pawh a tha hle a ni. Hei hian taksa thak hrehawm lutuk tur chu engemaw chen a veng ve thei a ni. 

Urticaria vanga i vual/thak chu a reh hleih theih lova i taksa te hial alo vun chuan steroids lampang damdawi te pawh ei tel a ngai thin a ni.
(damdawi lampang hi chu chipchiarin sawi lo mai ila, Skin specialist (Dermitologist) emaw Immunologist emaw pan vat a him ber).
 
Heng ho bakah hian mahni in lum atanga inenkawl dan tlem azawng han sawi leh bawk ila:
1. Chi (salt): Chi hi 12grams vel hi tui in turah pawl hila chu chu in thin ila a ziaawm.
2. Alum (white crystalline double sulfate of aluminum) leh Ochre(silica and alumina and ferric oxide): hetiang lampang tamna hnim hnah hi sawr ila chumi tui chu vual ah te hnawih ila a tha bawk.
3. Rose water & Vinegar: Rose water 35ml leh Vinegar 25ml hi chawhpawl ila, kan taksa thak na laiah khan hnawih ila a tha bawk. Wood vinegar pawh hi a tha khawp mai.
4. Mint: Thlai chikhat mint pawh hi 7gram leh brown sugar 25gram nen tui 175ml velah
chawhpawlh ila chhuang so ila in ila a tha bawk. Hei hian thak nasa lutuk tur chu a veng ve thei bawk ani.
Aieng: Aieng hi antioxidant leh antiinflamatory tha tak ani a. Chuvangin aieng hi a tui in emaw a powder-in emaw fian hnih vel tui ah chawhpawlh ila in thin ila a tha bawk.

[Disclaimer]
He natna chungchang leh a enkawl dan chi hrang hrang ka rawn zaik te hi hriatzau nan mai a tih a ni a ni a. Hetiang natna vei in awm chuan a rang thei ang bera doctor hnena kal vat a tha ber. Ka thil ziak te lo zawm in awm a in that leh si loh chuan a mawh ka phur lovang.
Share
Chhiarzawm rawh
Thursday, July 15, 2010

postheadericon SNORING (HNÂR)


Kan hnâr thin na chhan chu kan thawkna dawt a zim vang te, kan mut dan position dik loh vang te, kan hrawk a tissue awm ho chak tawk loh vang te a ni tlangpui thin…Naute atanga puitling – putar, pitar thleng mai hian hnâr thin hi kan awm ve hrim hrim mai a. Muthlih apianga hnâr ziah thin te leh engemaw chang chauh va hnâr thin te pawh kan awm awm e. Mutpui/chenpui te tana muthilh theih loh khawpa hnâr ring te kan awm a, zawi te tea hnâr ve sêk sêk te nen…

Hnâr ring lutuk avanga chhungte/mutpuite an muthilh theih thin loh hian a inthlahrun awm duh hle a. Inthlahrun avanga room danga mahni chauhva riah hran daih lah chu hnâr rehna/damna a ni der bawk si lo!Kan hnâr lai hian ka âng huau in nge kan hnâr hmui chip in tih te, zangthalin kan mu nge kan saisir tih te hriat hmasak a tha hle. Hemi hre tur hian kan mutpui/chenpui te hnenah kan hnâr laia kan hnâr dan te, kan awm dan te lo chik/chhinchhiah tura kan hrilh a ngai awm e. Hei hian hnâr ve satliah mai mai nge kan nih natna emaw, hrisellohna emaw kan neih avang hnâr thin kan nih leh nih loh hriat nan a pawimawh a ni.

ENGVANGA HNÂR THIN NGE KAN NIH?

1. Hmui chip chunga kan hnâr anih chuan kan lei (tongue) vang ani.
2. Ka âng huau chunga kan hnâr anih chuan kan hrawk a tissue thenkhat chak tawk toh vang te a ni thei a.
3. Zangthal chunga kan hnâr anih erawh chuan kan mut dan thlak danglam ila a reh ve mai thin bawk.
4. Kan zangthal emaw, kan sai sir emaw, eng ang position pawhin mu ila kan hnâr tho tho anih chuan hrisellohna engemaw tak kan nei te pawh a ni thei.

Heng ho bakah hian chi inthlahchhawng zelah thawkna dawt zim sa hrim hrim kan nih chuan hnâr thin chhungkua anih theih a. Tin, kum a lo upat hnu hian thawkna dawt te alo zim chho ve zela hei vang pawh hian a hnâr theih tho a ni. Hmeichhia aiin mipa ho hi kan thawkna dawt a zim hreta, hei vang hian hmeichhia aiin mipaah chuan hnâr na chance a tam zawk thei bawk awm e.

Kan tarlan tawh ho bakah khian kan hnâr na chhan tamtak sawi tur a awm a, han sawi belh ta zel ila… Allergies, asthma, hritlang, emaw sinus infections emaw kan neih vangin a hnâr theih bawka. Kan thau lutuk vang te pawhin a hnâr theih a, sikret, zu leh damdawi ti nasa mi kan nih chuan kan hnâr thei bawk ani.

HNAR TIH REH/TIH ZIAAWM DAN CHI HRANG HRANG TE:
1. Zangthala mut thin vanga hnâr thin i nih chuan i mut dawnah Tennis ball hi i kekawr kawngah a dah na tur thui la, tennis ball dah chungin mu zangthal thin rawh. Hei hian zangthala mut a ti hrehawm anga, i saisir lo thei lo anga, saisir zawnga muthilh i thiam vat mai ang. Tichuan i hnâr chu a zia awm ang
2. I thau lutuk emaw i overweight emaw a nih chuan i weight reduce la i hnâr a zia awm ang.
3. I khum lu lam 2 – 4 inch ve ve in emaw kam sang la i hnar a zia awm ang.
4. Mut hma a thil ei teuh te, zu in te emaw mutna damdawi emaw ei ching lo la i hnâr a zia awm ang.

Kan tarlan tak ang zawng zawng pawha i hnâr ala reh thei lo anih chuan doctor- Otolaryngologist (ENT), emaw Dentist emaw rawn a tha ang.
Share
Chhiarzawm rawh
Monday, July 05, 2010

postheadericon Linux Operating System Pendrive atanga install dan:

Hriatzau nan: Linux Operating System hi kum 1991 chho vel khan Finnish mi pakhat, Linus Torvalds-a project siam atanga rawn chhuak tan a ni . Open Source Code a ni bawk a ni…

A hmasa berin i pen drive bootable-a i siam theih nan Unetbootin (4.36mb) hi download phawt rawh.Pendrive 2GB vel hi he installation siam nan hian a tawk viau a. I pendrive chu USB port-ah vuah la FAT32 File System select la, Quick format rawh le.

I format zawh hunah Unetbootin chu open la a hnuai a mi ang hian i hmu ang:



Tichuan, Select Distribution (drop-down menu) khi click la, a list rawn lang atang khan i linux neih hming ang kha a awm chuan select rawh. (He example ah hian Ubuntu 10.04 ka hmang a, Ubuntu nei ve kher lo tan pawh a kalhmang a in ang vek a ni.)


Ubuntu khi i select zawh hunah Select Verion (drop-down menu) khi click leh la, tichuan i Linux version number kha select leh ang che.


(HdMedia tih inziakna kher ka thlan na chhan chu pendrive atanga LIVE-in Ubuntu i run theih nan leh installation pawh i tih kawp theih nghal na tur in a ni.)

Tichuan, a hnuaia a lem ami ang hian ti leh ang che:


1. A sen rawnga ka rin bial #1-na ang khian Diskimage (radio button) khi select rawh.
2. #2 na khi Browse button ani a, khi khi hmet la, linux image file ((ISO) i dah na drive kha browse la, i linux image file kha select ang che.
3. #3-a a lan ang khian i Pendrive vuah na drive letter kha drop-down menu atang khian select leh ang che.
4. Tichuan, #4-na “OK” button khi click ang che. (Option dang neuh neuh khi chu khawih chet a ngai lo.)

“OK” button i click hnuah i pendrive-ah Linux installation File chu a in extract tawh ang.


100% a in extract zawh hunah “Reboot Now” tih button khu hmet la, i khawl chu a in reboot anga, First Boot Device-ah i USB drive kha select la tichuan, linux Operating System chu i pendrive atangin LIVE-in i run thei tawh ang. (Live-a run awmzia chu Operating system kha i harddisk-ah install lovin i pendrive atang khan a in boot dawn tih na a ni.)


LIVE-a a in boot fel vek hnuah i duh chuan i harddisk-ah i install theih na tur link button chu i linux desktop lo langah khan i hmu ang. Chu chu i click chuan i harddisk-ah Linux chu i install dawn chauh tih na a ni.

CD/DVD Drive atanga Operating System install thin ai cuan USB device atanga installation siam-a install mai hian hun a heh lo zawk a. Tin, i computer-ah i cd/dvd drive alo chhiat palh pawhin emaw, tunlai Netbook ang te i hmang anih pawhin USB atang hian i motherboard in a support phawt chuan awlsam takin Operating System hi Windows a ni emaw, Linux a ni emaw a install theih a ni. Hria tam tak in awm in ka ring a, mahse, la hre ve lo te tan ka rawn chhawpchhuak ve leh hram a ni e.
Share
Chhiarzawm rawh

Sam 66:18

"Ka thinlunga sualna ka ngaihsak chuan Lalpan mi ngaithla lovang:."

Zawnawlna...

Page visited since May 29,2001

back to top